СТАГОДДЗЕ БХД. З'езд 24-25 траўня 1917 года
Ужо цягам некалькіх тыдняў пасля пераходу ўлады да Часовага ураду і ўсталявання ў Расеі дэмакратычнай рэспублікі кіраўнікі пецярбурскай супольнасці стварылі арганізацыйны камітэт З’езду беларускага каталіцкага духавенства, які прадбачліва вырашылі праводзіць у Менску. Менск, на той момант прыфрантавы губернскі горад, укрыжаваны паміж занятай немцамі Вільняй і запруджаным расейскімі войскамі Магілёвам, стаўся ідэальнай пляцоўкай для пачатку беларускага хрысціянска-дэмакратычнага руху.
У арганізацыйны камітэт З’езду ўвайшлі Люцыян Хвецька, Вінцэнт Гадлеўскі, Аляксандр Астрамовіч (Андрэй Зязюля), Францішак Будзька і Андрэй Цікота.
На Зьезд, які адчыніўся раніцай 24 траўня 1917 году у Менскім катэдральным касцёле, прыбыло каля 30 святароў, пераважна з Усходняй Беларусі і Петраграду.
Парадак першага дня З’езду ўлучаў даклады арганізатараў і стварэнне камісіяў. Ксёндз Адам Станкевіч падае поўную праграму гэтага гістарычнага паседжання:
І. Даклады.
1. Беларускі рух і яго адносіны да жыцця касцёльнага, а такжа да акцыі каталіцкай у Беларусі. Рэферэнт Адам Станкевіч.
2. Акцыя палітычна-народная каталіцкага духавенства на Беларусі ў нашых часах. Стварэнне каталіцкай партыі. Рэферэнт ксёндз Вінцэнт Гадлеўскі.
3. Акцыя духавенства грамадска-эканамічная. Рэферэнт ксёндз Вінцэнт Гарасімовіч.
4. Акцыя прасветная. Рэферэнт ксёндз Фабіян Абрантовіч.
5. Акцыя выдавецкая. Рэферэнт ксёндз Люцыян Хвецька.
ІІ. Выбар пяці камісіяў: жыцця касцельнага, палітычна-арганізацыйнага, школьнай, грамадска-эканамічнай, выдавецкай.
Як бачым, першы зьезд беларускай хрысціянскай дэмакратыі выявіў і ключавыя кірункі развіцця хадэцыі, і адначасова вызначыў лідэраў, якія павядуць за сабой БХД. Галоўнымі рашэннямі З’езду былі:
1. Патрабаванне шырокай аўтаноміі Беларусі ў Расейскай федэратыўнай дэмакратычнай рэспубліцы.
2. Навучанне ў школах па-беларуску.
3. Увядзенне памалу ў касцёлах казанняў і дадатковых набажэнстваў у беларускай мове.
4. Выдаваць уласную беларускую газету.
